Cá được biết đến là một thực phẩm lành mạnh tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, một nghiên cứu đã chỉ ra ăn cá có thể có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư da.
Theo lời khuyên của NHS (Hệ thống chăm sóc sức khỏe Anh quốc), mọi người nên ăn ít nhất hai phần cá mỗi tuần, bao gồm một phần cá nhiều dầu nặng khoảng 140g. Tuy nhiên, hiện một nhóm các nhà nghiên cứu ở Mỹ cảnh báo rằng việc ăn nhiều cá sẽ có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư hắc tố ác tính, dạng ung thư da có nguy cơ gây tử vong.
Theo VnExpress, nghiên cứu được công bố vào tháng 6/2022 trên tạp chí Các nguyên nhân và Kiểm soát Ung thư cho thấy, ăn nhiều cá như cá ngừ, cá không chiên có thể dẫn đến nguy cơ phát triển khối u ác tính cao hơn. Nghiên cứu theo dõi hơn 490.000 người Mỹ với độ tuổi trung bình là 62 và 90% người da trắng.
Những người tham gia báo cáo tần suất ăn cá chiên, không chiên và cá ngừ trong khẩu phần ăn. Kết quả cho thấy hơn 5.000 người phát triển ung thư hắc tố ác tính, hơn 3.200 người phát triển ung thư hắc tố giai đoạn 0 (khối u tại chỗ). Nghiên cứu quan tâm đến các yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả như chỉ số khối cơ thể, hoạt động thể chất, tiền sử hút thuốc, tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư, lượng rượu, caffeine, calo và tia cực tím trong khu vực sống.
Các chuyên gia cũng theo dõi lượng tiêu thụ cá ở mỗi loại và nguy cơ mắc ung thư tương ứng. So với người tiêu thụ cá thấp, những người ăn 14,2 gram cá ngừ, 17,8 gram cá không chiên mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư hắc tố ác tính cao hơn lần lượt là 20%, 18% và nguy cơ mắc ung thư giai đoạn 0 là hơn 17% và hơn 25%. Tuy nhiên, không có mối liên hệ đáng kể nào được tìm thấy giữa việc ăn cá rán và ung thư da.
Eunyoung Cho, Phó giáo sư Da liễu và Dịch tễ học tại Đại học Brown, tác giả nhóm nghiên cứu cho biết, có mối quan hệ giữa việc ăn cá và phát triển ung thư da. Các chất ô nhiễm sinh học như thủy ngân, asen nhiễm vào cá có thể là nguyên nhân dẫn đến ung thư.
“Các nghiên cứu trước đây đã phát hiện ra rằng lượng cá ăn vào nhiều hơn có liên quan đến mức độ cao hơn của những chất gây ô nhiễm này trong cơ thể và đã xác định được mối liên hệ giữa những chất gây ô nhiễm này và nguy cơ ung thư da cao hơn. Tuy nhiên, chúng tôi lưu ý rằng nghiên cứu của chúng tôi đã không điều tra nồng độ của những chất gây ô nhiễm này trong cơ thể của những người tham gia và vì vậy cần nghiên cứu thêm để xác nhận mối quan hệ này” – Tác giả nghiên cứu Eunyoung Cho giải thích rõ.
Các hạn chế khác của nghiên cứu bao gồm việc các chuyên gia không tính đến một số yếu tố nguy cơ gây ung thư hắc tố, chẳng hạn như số lượng nốt ruồi, màu tóc, tiền sử bị cháy nắng nghiêm trọng và liệu mọi người có tắm nắng hay bôi kem chống nắng hay không.
Ngoài ra, lượng cá trung bình hàng ngày đã được tính toán khi bắt đầu nghiên cứu và có thể không đại diện cho số lượng cá mà người ăn ăn trong suốt cuộc đời của họ.
Báo Sức khỏe & Đời sống đưa tin, tiến sĩ Michael Jones, nhà khoa học cấp cao về di truyền học và dịch tễ học tại Viện Nghiên cứu Ung thư, London cho biết: “Các tác giả nhận thấy rằng việc tiêu thụ nhiều cá không chiên và cá ngừ có liên quan đến khối u ác tính. Những kết quả này có ý nghĩa thống kê và do đó chưa thể đưa ra kết luận. Có thể những người ăn nhiều cá không chiên hoặc cá ngừ có thói quen lối sống khác làm tăng nguy cơ ung thư tế bào hắc tố. Các tác giả đã xem xét điều này và điều chỉnh cho một số yếu tố gây nhiễu tiềm ẩn”.
“Không nên xem xét riêng lẻ một nghiên cứu nào và cần nghiên cứu thêm để xem liệu những phát hiện từ nghiên cứu này có được nhân rộng ra các quần thể và quốc gia khác, nơi mức độ ô nhiễm có thể khác nhau hay không. Một chế độ ăn uống cân bằng lành mạnh nói chung nên bao gồm cá và kết quả từ nghiên cứu này không thay đổi khuyến nghị đó” – Tiến sĩ Jones khẳng định.
Tương tự, Jeffrey Weber, bác sĩ tại bệnh viện NYU Langone Health (Mỹ) cho rằng, mức tăng rủi ro này khá thấp, khoảng 20%. Do đó, mọi người không nên bỏ cá ra khỏi thực đơn hằng ngày nhằm tránh nguy cơ mắc bệnh.
Giảm nguy cơ ung thư da
Các tác giả và giới chuyên môn không coi những phát hiện này là lý do để tránh ăn cá. Cách chủ yếu để giảm nguy cơ ung thư da là hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và dưới đây là một số gợi ý.
Tránh ra ngoài lúc nắng nóng: khoảng 95% các trường hợp ung thư hắc tố là do tiếp xúc với tia cực tím (UV) từ mặt trời. Do đó, mọi người nên hạn chế ra ngoài lúc cao điểm 10-16h.
Kem chống nắng: giúp bảo vệ da, tuy nhiên, một số tia UV vẫn xuyên qua được. Ngay cả kem chống nắng có SPF (chỉ số chống nắng) cao không có nghĩa là bạn có thể an toàn ở ngoài nắng lâu hơn. Bạn có thể tìm các loại kem chống nắng có khả năng bảo vệ tốt, ngăn chặn UVA, UVB.
Bạn có thể thoa kem vừa đủ để phủ lên cánh tay, chân, cổ và mặt. Thoa lại sau mỗi hai giờ hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đi bơi hoặc đổ mồ hôi nhiều. Thoa kem chống nắng trước khi tiếp xúc với tia cực tím 30 phút giúp kem có thể thẩm thấu vào da.
Tự kiểm tra da thường xuyên: khám da hàng năm với bác sĩ và tự kiểm tra da thường xuyên có thể giúp bạn ngăn chặn u ác tính ở giai đoạn đầu. Theo tờ Everyday Health, ung thư hắc tố da nếu phát hiện sớm có thể chữa khỏi hơn 98%. Kiểm tra dạ kỹ lưỡng bằng cách sử dụng gương soi toàn thân và gương cầm tay nhỏ giúp bạn nhìn thấy những vùng khó quan sát.
PN (SHTT)
